Νέος Κανονισμός Καθαριότητας στο Δήμο Ιεράπετρας

Παρά την ολοκλήρωση της διαδικασίας δημόσιας διαβούλευσης, οι συζητήσεις σχετικά με τον νέο Κανονισμό Καθαριότητας του Δήμου Ιεράπετρας παραμένουν σε εξέλιξη. Ο Αντιδήμαρχος Καθαριότητας, Γιώργος Γιακουμάκης, παρουσίασε σήμερα αυτές τις εξελίξεις μέσα από το Ράδιο Λασίθι, εκφράζοντας τη φιλοδοξία της δημοτικής αρχής να εφαρμόσει ένα επικαιροποιημένο πλαίσιο λειτουργίας που θα ανταποκρίνεται στις σύγχρονες προτιμήσεις και ανάγκες, με κύριο σύνθημα το «πληρώνω όσο πετάω». Ωστόσο, η υλοποίηση αυτής της στρατηγικής φέρει ερωτήματα σχετικά με την εφαρμοσιμότητα, τη δικαιοσύνη, καθώς και τη διαφάνεια της διαδικασίας.

Ο υφιστάμενος κανονισμός καθαριότητας έχει να υποστεί τροποποιήσεις από το 2008, με πρόσφατες αλλαγές το 2013. Όπως επεσήμανε ο κ. Γιακουμάκης, η τρέχουσα αναθεώρηση είναι η τρίτη κατά σειρά και βασίζεται σε έναν εθνικό «μπουσουλά» που καθορίζει υποχρεωτικά άρθρα, ενώ το υπόλοιπο κείμενο προσαρμόζεται στις ανάγκες της τοπικής κοινωνίας. Μέχρι στιγμής έχει προηγηθεί δημόσια διαβούλευση, και αναμένονται τα επόμενα βήματα από τη Δημοτική Επιτροπή και το Δημοτικό Συμβούλιο, καθώς και έλεγχος από την Αποκεντρωμένη Διοίκηση.

Η δημοτική αρχή εκτιμά ότι ο νέος κανονισμός θα τεθεί σε εφαρμογή το καλοκαίρι, αν και δεν αποκλείονται καθυστερήσεις λόγω των τυπικών διαδικασιών και των τεχνικών εκκρεμοτήτων.

Η Βασική Αρχή: «Πληρώνω Όσο Πετάω»

Ο νέος κανονισμός επιδιώκει να μετατοπίσει την ευθύνη στους παραγωγούς απορριμμάτων, είτε αυτοί είναι φυσικά πρόσωπα είτε επιχειρήσεις. Η φιλοσοφία του «πληρώνω όσο πετάω» δεν θα εφαρμοστεί άμεσα μέσω μεταβολής των τελών, αλλά θα αποτυπωθεί μέσω προβλέψεων για χρεώσεις στην αποκομιδή ογκωδών αντικειμένων, φυτικών υπολειμμάτων ή άλλων κατηγοριών απορριμμάτων. Παράλληλα, όμως, οι τεχνικές λεπτομέρειες παραμένουν ασαφείς, με άγνωστο το πώς θα μετριέται ο όγκος ή το είδος των απορριμμάτων, καθώς και το πώς οι πρόσθετες χρεώσεις θα επιβάλλονται στους πολίτες. Επιπλέον, υπάρχει ανησυχία εάν αυτή η λογική θα ενισχύσει τη δικαιοσύνη ή θα επιβαρύνει δυσανάλογα κάποιες κοινωνικές ομάδες.

Ρυθμίσεις, Υποχρεώσεις και Πρόστιμα

Ο κανονισμός επηρεάζει όχι μόνο τους πολίτες αλλά και τις υπηρεσίες του Δήμου, με σαφείς υποχρεώσεις και για τις δύο πλευρές. Η εφαρμογή των κανόνων θα είναι αρμοδιότητα των επόπτων καθαριότητας και της Δημοτικής Αστυνομίας. Για το 2024, προγραμματίζονται ενισχύσεις σε προσωπικό, καθώς η τρέχουσα δύναμη της δημοτικής αστυνομίας είναι περιορισμένη.

Το πλαίσιο επιβολής προστίμων, το οποίο είναι αρκετά αυστηρό, έχει καθοριστεί, αλλά δεν έχει διευκρινισθεί πώς θα κοινοποιούνται οι παραβάσεις στους πολίτες και πώς θα εξασφαλίζεται η ισότητα στην εφαρμογή τους. Η ανάγκη για ενημέρωση και εκπαίδευση των πολιτών έχει τονιστεί, αν και παραμένει ασαφές αν αυτή θα προηγηθεί ή sẽ ακολουθήσει την εφαρμογή του κανονισμού.

Υποδομές: Επαρκούν ή Όχι;

Η λειτουργία της μονάδας κομποστοποίησης (ΜΕΒΑ), η οποία πρόσφατα παραδόθηκε στον ΕΣΔΑΚ, αναμένεται να συμβάλει στη διαχείριση των βιοαποβλήτων. Οι καφέ κάδοι θα αποτελέσουν την κύρια επιλογή για τους πολίτες, ενώ δεν αποκλείεται να υπάρξουν μελλοντικές χρεώσεις για όσους επιλέγουν ιδιωτική μεταφορά απορριμμάτων. Το Κέντρο Δημιουργικής Επαναχρησιμοποίησης Υλικών (ΚΔΕΥ) και το Πράσινο Σημείο βρίσκονται σε φάση προγραμματισμού ή αναμονής ένταξης σε νέα χρηματοδοτικά προγράμματα. Ωστόσο, σημαντικά προβλήματα εντοπίζονται στον υπάρχοντα εξοπλισμό του Δήμου, ο οποίος αποτελείται από παλαιωμένα και ανεπαρκή απορριμματοφόρα οχήματα.

Αγροτικά και Εμπορικά Απόβλητα: Γκρίζες Ζώνες και Αναγκαιότητα Συνεργασίας

Ο κανονισμός απαιτεί από τις επιχειρήσεις και τα ξενοδοχεία, ιδίως εκείνα με εμβαδό άνω των 150 τ.μ., να συμβάλλονται με ιδιώτες για τη διαχείριση ανακυκλώσιμων αποβλήτων. Ωστόσο, η συμμόρφωση στο συγκεκριμένο ποσοστό παραμένει ασαφής και δεν υπάρχει σταθερός μηχανισμός ελέγχου. Στον αγροτικό τομέα, η διαχείριση φυτοπροστατευτικών και θερμοκηπιακών αποβλήτων παραμένει πρόβλημα. Ο Δήμος φαίνεται ανοιχτός σε συνεργασίες με τον ΕΣΔΑΚ και άλλους οργανισμούς, αλλά η έλλειψη τοπικών εναλλακτικών για σημεία εναπόθεσης προκαλεί ανησυχία, ιδίως σε περιοχές με αυξημένη πίεση από το πρωτογενή τομέα.

Δημόσια Συμμετοχή και Πολιτική Λογοδοσία

Η συμμετοχή στη δημόσια διαβούλευση, αν και χρήσιμη, έχει παραμείνει περιορισμένη έως τώρα. Ο Αγροτικός Σύλλογος και μεμονωμένοι πολίτες συμμετείχαν, αλλά λείπει μια συστηματική εκστρατεία ενημέρωσης που θα ενημέρωνε το ευρύτερο κοινό για τις επικείμενες αλλαγές και τις υποχρεώσεις που αυτές συνεπάγονται. Παράλληλα, υπάρχει εύλογη ανησυχία σχετικά με την ικανότητα του Δήμου να εφαρμόσει πρώτα τις διατάξεις που απαιτεί από τους πολίτες. Όπως σημειώνει ένας ακροατής, «πριν ζητά ο Δήμος συμμόρφωση, πρέπει να τη δείχνει ο ίδιος μέσω έργων και δράσεων, και όχι μόνο με προθέσεις».

Για όσους επιθυμούν να ενημερωθούν περαιτέρω, ο υπό διαβούλευση κανονισμός είναι διαθέσιμος ΕΔΩ.